La littérarité dans la nouvelle « Trésor » de J.-M.G. Le Clézio

Type de document : Recherches

Auteur

Maître assistante, Université Ferdowsi de Mashhad

Résumé

L’œuvre n’existe pas en tant que littéraire pour le lecteur, si la lecture ne lui procure aucune émotion esthétique.Mais quelles sont les conditions qui président à la perception de l’œuvre comme texte littéraire?Et si c’est uniquement le récepteur qui érige le texte en œuvre littéraire, selon quels critères peut-on juger de sa littérarité? Pour répondre à ces questions, l’approchesémiostylistique se propose de cerner le discours littéraire au travers de trois composantes définitionnelles auxquelles un discours littéraire doit obéir pour être perçu comme tel. C’est dans cette perspective que nous avons choisi d’étudier la nouvelle « Trésor » du recueil Cœur brûle et autres romances  de J.-M.G. Le Clézio. Dans notre article, afin de relever les traits de la littérarité et en nous appuyant sur l’approche sémiostylistique, nous avons examiné d’abord, le degré de l’écart de la nouvelle « Trésor » par rapport aux principes génériques. Ensuite, nous avons étudié le projet littéraire de l’auteur. Et enfin, nous nous sommes intéressés au repérage des signes textuels qui renvoient au processus productif de l’œuvre, révélant la programmation de l’œuvre avant sa réalisation concrète. L’identification des traces de l’instance créatrice du niveauα dans le corps du récit a également confirmé la littérarité de l’œuvre.

Mots clés


Titre d’article [Persian]

نشانه‌های ادبیت در داستان کوتاه "گنج" اثر لوکلزیو

Auteur [Persian]

  • مریم شیبانیان
Résumé [Persian]

 
هیچ اثری به عنوان ادبی برای یک خواننده وجود ندارد، اگر خواندن آن احساس زیبایی را در خواننده برنیانگیزد. اما به راستی شرایط حاکم بر درک ادبی یک متن چیست؟ و اگراین فقط گیرنده است که ازیک متن، اثر ادبی می سازد، بر اساس چه معیارهایی می­توان در مورد ادبیت اثر قضاوت کرد؟ برای پاسخ گفتن به این پرسش ­ها،  رویکرد معنا-سبک شناسی به دنبال شناسایی گفتمان ادبی از طریق سه مولفه تعریفی است. بر اساس این رویکرد، یک گفتمان برای ادبی بودن الزاماً باید هر سه مؤلفه را در بر داشته باشد.
انتخاب داستان کوتاه "گنج" از مجموعه داستان های کوتاه  دل می سوزد و چند عاشقانه دیگر اثر ژان-ماری گوستاو لوکلزیو در راستای درک بهتر مفهوم ادبیت از این دیدگاه صورت می ­پذیرد. در این مقاله، به منظور شناسایی علایم ادبیت در این داستان و با تکیه به رویکرد معنا-سبک شناسی، ابتدا درجه انحراف روایت نسبت به اصول سنتی نوع ادبی داستان کوتاه را مورد بررسی قرار داده­ایم. سپس، به مطالعه پروژه ادبی نویسنده پرداخته و در نهایت، با تحلیل اثر، شماری از "نشانه ­های متنی"  که به فرایند تولیدی اثر اشاره داشته و نمایانگر برنامه ریزی و طرح اثر قبل از تحقق عینی آن می باشند را شناسایی کرده­ایم

Mots clés [Persian]

  • ادبیت
  • نوع ادبی
  • افق انتظار
  • پیمان نوشتار
  • دریافت
  • داستان کوتاه
 
ISER, Wolfgang, L’Acte de lecture, Théorie de l’effet esthétique, Bruxelles, Mardaga, 1997.
LABBE, Michelle,Le Clézio, l’écart romanesque, Paris, L’Harmattan, 1999.
LE CLEZIO, Jean-Marie Gustave, Cœur brûle et autres romances, Paris, Gallimard, 2000.
-          L’extase matérielle, Paris, Gallimard, 1967.
MOLINIE, Georges, Sémiostylistique, L’effet de l’art,Paris, PUF, 1998.
-          Approches de la réception,Paris, PUF, 1993.
OZWALD, Thierry, La nouvelle, Paris, Hachette, 1996, Coll. Contours littéraires.
PAGES-JODLOWSKI, Véronique, « La voix narrative leclézienne : entre altérité et spécularité », Lectures d’une œuvre : J.-M. G. Le Clézio, Editions du temps, Nantes, 2004, p. 63-70.
STOLZ, Claire,Initiation à la stylistique, Paris, Ellipses, 1999.
VIEGNES, Michel, L’Esthétique de la nouvelle française au XXesiècle, American UniversityStudies, New York, éd. Peter Lang, 1989.