Le Nouveau Roman et son équivalent en Iran, convergences et divergences

Type de document : Recherches

Résumé

Le Nouveau Roman, né des controverses d’après-guerre, joue un rôle novateur dans la littérature française des années 1960-1970. Les auteurs bouleversent les codes narratifs traditionnels et portent leur attention sur les techniques de l'écriture et de la narration.Ce courant dépasse les frontières et gagne une dimension internationale. Le « Nouveau Roman aura eu en tout cas, dit Robbe-Grillet, le mérite de faire prendre conscience à un public assez large [...] d'une évolution générale du genre ». A la suite des situations sociopolitiques nouvelles, ce mode d’expression nouvelle s’est introduit en Iran dans les années 1962, l’époque où certains écrivains sont prêts à recevoir de nouvelles formes d’écriture en s’orientant vers un nouvel horizon d’attente. Vu qu’ils veulent changer les règles traditionnelles de la littérature persane, ils créent des œuvres d’après le Nouveau Roman français, surtout du point de vue de structure et de forme. Dans cet article, nous nous proposons une étude sur les convergences et les divergences entre le Nouveau Roman à l’iranienne et à la française dont les représentants indéniables sont respectivement Houshang Golshiri avec son Shâzdeh Ehtedjâb, et Alain Robbe-Grillet avec les Gommes en tant qu’une des œuvres principales du Nouveau Roman français.

Mots clés


Titre d’article [Persian]

رمان نو و معادل آن در ایران : تشابهات و تناقض‌ها

Résumé [Persian]

مجادلات پس از جنگ جهانی دوم ادبیات را نیز تحت تاثیر قرار داد، و در پی جنبش ادبی سال­های ١٩٧٠-١٩٦٠، رمان نویسان قواعد داستان نویسی سنتی را زیر و رو کردند و واژه "رمان نو" را برای آثار خود برگزیدند و توجه خود را بیشتر به مسائل نوشتاری و روایت معطوف کردند. رمان نو از مرزها گذشت و نفوذ بین المللی کسب کرد، وبنا به گفته آلن رب گریه "رمان نو این قابلیت را دارد که توسط  عموم مردم و محافل ادبی شناخته شود". در پی شرایط اجتماعی-اقتصادی جدید، رمان نو در سال ١٩٦٢ وارد ایران شد، یعنی عصری که برخی از نویسندگان با سوق یافتن به سوی افق انتظاری جدید، مستعد دریافت صورجدید نوشتاری بودند. از آنجائیکه آنها می خواستند قواعد سنتی ادبیات فارسی را دگرگون کنند، آثاری خلق کردند که از لحاظ ساختار و شکل به رمان نو فرانسه شباهت بسیار پیدا کرد. در این مقاله سعی کرده ایم تا تشابهات و تناقضات بین رمان نو فارسی که نماینده غیر قابل انکار آن "شازده احتجاب" هوشنگ گلشیری است، و رمان نو فرانسه  مانند "پاک کنها"ی آلن رب گریه را که یکی از آثار اصلی رمان نو فرانسه است، بررسی کنیم.

Mots clés [Persian]

  • رمان نو فرانسه
  • رمان نو فارسی
  • تشابهات
  • تفاوتها
  • رب گریه
  • گلشیری
 
ALLEMAND, Roger Michel, Le Nouveau Roman, Paris, Ellipses, 1996.
Barthes, Roland, « Introduction à l’analyse structurale des récits », in: Communications, n˚8, 1966.
BOURNEUF, Roland, « L’organisation de l’espace dans le roman », in : Etudes littéraires, t. III, n°1, 1970.
DUGQST-PORTES, Francine, Le nouveau roman. Une césure dans l’histoire du récit, Paris, Nathan, 2001.
GOLSHIRI, Houshang, Bâg dar bâg, Téhéran, Niloufar, 1380/2001.
-          Shâzdeh Ehtedjâb, Téhéran, Niloufar, 1381/2002.
KOUSHAN, Mansour, « Alami digar bâyad sâkht va az no âdami », Téhéran, Magazine Adineh, n˚134, automne 1377/1999.
RAVIANPOUR, Moniro, «Interview», Revue Gardoun, Téhéran, n˚25-26, été 1372/1994.
MOGEN, Yadollah, « Lukacs va modernisme », Revue Gardoun, n˚8-9, hiver, 1369/1991.
Ricardou, Jean, Pour une théorie du nouveau roman, Paris, Seuil, 1971.
-          Problèmes du nouveau roman, Paris, Seuil, 1967.
Robbe-Grillet, Alain, Pour un nouveau roman, Paris, Minuit, 1963.
-          Les Gommes, Paris, Minuit, 1953.