Les concepts phénoménologiques dans la poésie de Sohrab Sepehri

Type de document : Recherches

Résumé

 
Sohrab Sepehri est l’un des poètes contemporains iraniens qui a exercé une grande influence sur la poésie de sa génération. Dans la poésie de ce poète iranien, on assiste à la fusion du sujet percevant et l’objet perçu et cette fusion peut être considérée comme la thématique la plus essentielle de sa poésie. Le regard, en tant qu’acte relationnel qui défend le sujet de se replier sur soi-même pour s’ouvrir au monde extérieur réalise en fait  l’union du sujet qui regarde et l’objet qui est regardé. L’objectif de cet article est de trouver, dans la mesure du possible les traits phénoménologiques dans les quatre derniers recueils de ce poète. Pour réaliser cet objectif, d’abord nous nous contentons de présenter tout brièvement quelques notions de base de la phénoménologie sans vouloir entrer dans les détails de ces notions. Puis nous allons traiter de la thématique du regard et de la présence concrète des choses chez Sepehri. Ensuite nous allons parler de l’envie de retourner aux origines et au temps primitif, le temps où l’homme, privé de tous les préjugés et du voile grisâtres des habitudes et saisi de stupeur, et de sentiment de l’étonnement, perçoit intuitivement le monde. En effet, l’étonnement est la réaction d’un sujet doué d’un regard pur face à un monde défamiliarisé. Finalement après avoir abordé la question de l’attachement du poète à l’instant, nous allons justifier le refus du langage, comme le corps médiateur qui vient pervertir la saisie intuitive du monde.    

Mots clés

Titre d’article [Persian]

مفاهیم پدیدارشناختی در شعر سهراب سپهری

Résumé [Persian]

سهراب سپهری از جمله شاعران معاصر ایرانی است که تاثیر به سزایی بر شعر معاصر خود گذاشته است. در شعر این شاعر ایرانی شاهد تلفیق سوژه­ی نظاره کننده (مدر ِک) و ابژه­ی نظاره شده (مدرَک) هستیم و همین تلفیق مدر ِک و مدر َک یکی از مضامین اصلی شعر او را به وجود آورده است. نگاه به مثابه عملی به غایت ارتباطی است که سوژه را از این که در خود فرو رفته و به خود معطوف شود باز می­دارد و توجه او را به جهان بیرون معطوف می­دارد و از این رهگذر وحدت سوژه­ای که نظاره می­کند و ابژه­ای که نظاره می­شود را میسر می سازد. در این مقاله تلاش کرده­ایم تا حد ممکن ویژگی­ های نگاه پدیدارشناختی سپهری در چهار مجموعه شعر او را آشکار سازیم. برای تحقق این هدف، ابتدا به معرفی مفاهیم بنیادی پدیدارشناسی پرداخته­ایم؛ سپس مضمون نگاه، برگشت به خود چیزها و ثقل حضور اشیاء را در شعر سپهری مورد نظر قرار داده­ ایم؛ پس آنگاه از برگشت به سرچشمه ­ها و از زمان آغازین صحبت به میان آورده­ایم، زمانی که در آن انسان، عاری از هر گونه نگاه مغرضانه و حجاب ِ عادات، و سرشار از حس «حیرت» ناشی از برخورد با دنیای ناآشنا، با جهان بیرونی ارتباطی شهودی برقرار می­کرد. در نهایت، بعد از اشاره به مفهوم «لحظه» در شعر این شاعر، به نفی زبان پرداخته ایم که همواره در شعر سپهری حائلی است میان ارتباط شهودی شاعر با جهان بیرونی.                                                                

Mots clés [Persian]

  • سپهری
  • پدیدارشناسی
  • نگاه
  • حضور چیزها
  • حیرت
  • لحظه
  • زبان

Références

DARTIGUES,  André, Qu’est-ce que la phénoménologie ?, Paris, Privat, 1972.
DERPAZ, Natalie, Comprendre la phénoménologie, Paris, Armand  Colin, 2006.
HUSSERL, Edmond, Idées directrices pour une phénoménologie, I, § 24, Le principe des principes, Paris, Gallimard, 1963.
-          Recherches Logiques, Tom 2 , Trad. H. Elie, Paris, P.U.F, 1961.
-          Méditation cartésienne, Trad. Peiffer et Levinas, Paris, Librairie philosophique J.  Vrin, 1953.
MERLEAU-PONTY, Maurice, Phénoménologie de la perception, Paris, Gallimard, 1963.
-          L’œil et l’esprit, Gallimard, Paris, 1964.

Fichiers

Partager

Exporter la citation

Statistiques