L’USAGE DU PERSAN CHEZ LES ARABES DU KHUZESTÂN

Type de document : Recherches

Auteur

Maître-assistant, Université Shahid Chamran

Résumé

La population du Khuzestân se compose de deux grands ensembles ethniques : persan à l’Est et arabe à l’Ouest. Les Arabophones forment une des rares communautés ethnolinguistiques dont le parler ne fait pas partie de la famille des langues iraniennes. Dans tous les cas, le persan “standard” joue le rôle de langue véhiculaire. Le déplacement des groupes “instables” - Lors, Baxtiâri, et Arabes - a fait apparaître des groupes linguistiques mixtes arabo-persans dans la partie orientale. De même, il existe des minorités persanes dans les villes de la zone arabophone. On trouve donc des groupements relativement homogènes de locuteurs unilingues, de bilingues et de ceux qui utilisent une langue mixte. Une étude sur l’usage alterné du fârsi et de l’arabe dialectal peut être un moyen pour évaluer le procès d’intégration d’une minorité ethnolinguistique. L’arabe dialectal n’est qu’un des composants de l’identité arabo-iranienne. Trois notions semblent se dégager : arabité, iranité et persanisation. L’arabité et l’iranité sont deux aspects complémentaires d’une seule identité. L’arabité recouvre la descendance, l’appartenance tribale, l’usage du dialecte arabe. L’iranité se définirait par les rapports avec l’Etat et le territoire. La persanisation (arabe musta’jam), elle, implique des rapports sociaux étroits avec les Persans et l’usage du fârsi. Les changements en Iran tendent vers un brassage ethnique. La diglossie (persan et un dialecte) et l’abandon des dialectes dévalorisés au profit d’une langue véhiculaire, elle-même ayant de multiples variantes, en sont une conséquence. Pourtant, ces dialectes divers, d’une richesse mal connue, portent en eux les multiples facettes d’un savoir vivre persan original au sein d’une pluralité ethnolinguistique.

Mots clés

Titre d’article [Persian]

کاربرد زبان فارسی در میان اعراب خوزستان

Auteur [Persian]

  • علاءالدین گوشه گیر
Résumé [Persian]

مردم خوزستان از دو گروه بزرگ قومی فارس در شرق استان و عرب در غرب آن تشکیل شده اند. اعراب، یکی از معدود گروه های قومی و زبانی کشور هستند که زبان گفتاری آنان به شاخة زبان های ایرانی از خانوادة هند و اروپایی، تعلق ندارد. همة اعراب خوزستان به گونة متجانس و محلی زبان عربی تکلم می کنند.
                جابجایی و اسکان گروه های کوچنده (لر، بختیاری و عرب) از یکسو موجب پیدایش گروه های زبانی مختلط عربی و فارسی در بخش خاوری شده است و از سوی دیگر، اقلیت های  فارسی زبان در شهرهای بخش باختری اسکان یافته اند. بنابراین، سه گروه زبانی نسبتا همگون تک زبانه، دوزبانه و گروهی که به زبان مختلط سخن می گویند، در استان وجود دارد.
                گویش عربی خوزستان یکی از عناصر تشکیل دهندة هویت عرب ایرانی است. سه مفهوم اساسی را می توان در نظر گرفت : عربیت، ایرانیت و فارس (یا عجم) شدگی. گسترش زبان فارسی به عنوان زبان میانجی و زبان آموزش، مانع از دوزبانگی پایدار عربی و فارسی در میان اعراب نشده است، در حالی که دو زبانگونگی (کاربرد همزمان فارسی و گویش محلی) در میان فارسی زبانان، به زیان گویش های محلی فارسی، با شتاب رو به کاهش است که به پیدایش تک زبانی گرایش دارد. این گویش ها که هنوز با رویکرد علمی زبان شناختی به درستی شناخته نشده اند، محمل جنبه های گوناگونی است که روی هم، شیوة اصیل حیات و فرهنگ ایرانی را با همة تنوع قومی و زبانی اش تشکیل می دهد.

Mots clés [Persian]

  • خوزستان
  • عربی
  • فارسی زبان
  • گویش های ایرانی
  • تعلق زبانی
  • تعلق قومی
  • زبان مختلط
  • دوزباگونگی
  • دوزبانگی
  • مردم شناسی زبان شناختی

Références

Azizi Bani-Torof (Yousof), Nasim-e Kâroun, ketâb-e avval, 1ère édition, Téhéran, Khadamât-e châp va nashr-e moâssesseh-ye Ânzân, 1373/1994.
 
Foroutan (Fariborz), Ganjineh-ye masal-hâ-ye baxtiâri, introduction de Mozaffar Baxtiâr, Ahvaz, Enteshârât-e Khuzestân, 1ère édirion, bahâr 1375/1996.
 
Khântchi (Vahâb) et Mohammad Javâher-Kalâm, Farhang-e zarbolmasal-hâ-ye arabi-e Khuzestân, 1ère édition, Téhéran, Nashr-e Shâdegân, 1375/1996.
 
Mahmoud-Zâdeh (Azim), Farhang-e loqat-e dezfouli, 1ère édition, Dezfoul, Enteshârât-e Afhâm, 1384/2006.
 
Mohammadi, (Seyed Mohammad Ali), Tchekideh-i az rouydâd-hâ-ye yek-sad-o bist sâheh-ye axir-e Ahvaz (Nâserieh-ye sâbeq), 1ère édition, Téhéran, Enteshârât-e Tourang, (non daté).
 
Mohit Tabâtabâ’i, « Tahqiqi dar eshteqâq-e lafz-e Kâroun »,in Yaghmâ, 14e année, n° 9, Âzar 1340/1962, pp. 392-396.
 
Nakha’i (Hossein), « La langue des habitants du Khuzestân », in Pazhuhesh-nâmeme-ye dâneshkadeh-ye adabiât va olum-e ensâni, Ahvaz, 1ère année, n° 1, Esfand 1356/1978, pp. 1-16.
 
Pour-Kâzem (Kâzem), Madkhali bar shenâkht-e qabâyel-e arab-e Khuzestân, 1ère édition, Vol. II, Téhéran, Moasseseh-ye farhangi-enteshârâti-e Âmeh, 1374/1995.
-          Qowm-e Lor va Baxtiâri va ravâbet-e ân-hâ bâ Arab-e Khuzestân, 1ère édition, Susangerd, Enteshârât-e Sarzamin-e Khuz, 1378/2000.
-          Naqsh-e ‘ashâyer-e arab-e Khuzestân dar jahâd ‘alayh-e este’mâr, 1ère édition, Susangerd, Enteshârât-e mo’asseseh-ye Khuzestân (ma’âref), 1375/1996.
 
Qâ’em-Maqâmi (Jahângir), « Ashâyer-e Khuzestân », in Majalleh-ye Yâdegâr, 1ère, 2e et 3e année, Téhéran, 1323-1326/1944-1947.
 
Vaziri (Abdollah), Farsi-e shushtari, 1ère édition, Ahvaz, Enteshârât-e Vaziri, 1364/1985.
 
Zarrabi (Manoutchehr), « Ka’b-e Shâdegân », in Farhang-e Iran-Zamin, Téhéran, Vol. 11, 1342/1963, pp. 281-292.

Fichiers

Partager

Exporter la citation

Statistiques