Évocation explicite et implicite de la mort dans Madame Bovary de Flaubert

Type de document : Recherches

Auteurs

Maître assistante, Université d'Ispahan

Résumé

Cet article envisage d'étudier les moyens, explicites et implicites, dont se sert Flaubert, dans Madame Bovary, pour introduire la mort. Nous avons eu recours à l'analyse du discours, comme méthode et outil d'étude pour découvrir comment Flaubert développe la mort à travers les représentations lexicales (explicites) et le champ sémantique (implicite).
Pour ce faire, les personnages, en particulier Emma, les expressions et les images utilisées dans l'oeuvre, ont été approfondis d'une part. Et de l'autre, le désir de mourir chez Emma, sa détresse amoureuse, ses dettes, sa déception et son suicide sont les points essentiels sur lesquels nous nous sommes attardés. Nous avons fait également une brève allusion au rôle de la nature, aux conventions sociales dans la perception taboue de la mort chez les vivants, ainsi que leurs réactions face au deuil, aux souvenirs et à l'immortalité. Enfin nous nous sommes occupé à l'analyse de l'évolution de certains survivants de chaque décès, leur progrès dans le roman et même dans la société, dans l'objectif de mieux déchiffrer le point de vue flaubertien sur les notions exposées et les moeurs de la société d'alors.

Mots clés


Titre d’article [Persian]

طرح مفهوم مرگ بطور عینی و ضمنی در رُمان مادام بواری

Auteurs [Persian]

  • نازیتا عظیمی میبدی
  • پریسا لاهوتی
استادیار دانشگاه اصفهان
Résumé [Persian]

تحقیق حاضر به بررسی روش­های عینی و ضمنی که فلوبر در مادام بواری، برای ترسیم مرگ مورداستفاده قرار داده است، می­پردازد. ما در این پژوهش تجزیه و تحلیل گفتمان را به عنوان روش و ابزار مطالعه در نظر گرفته­ایم و هدف پاسخگویی به این است که فلوبر چگونه خود کشی (مرگ خودخواسته) را در این اثر از طریق واژگان (به طور عینی) و حوزه معنایی (به طور ضمنی) طرح می­کند.
جهت نیل به این هدف، شخصیت­ها، به ویژه شخصیت اِما، عبارات و تصاویر در این اثر، مورد بررسی قرار گرفته­اند. میل به مردن نزد اِما، پریشانی عشقی وی، شکست­های مالی او، ناامیدی وی و اقدام او به خودکشی از نکات اصلی بوده است که در این تحقیق بدان پرداخته­ایم. همچنین اشاره­ای مختصر به نقش طبیعت، قراردادهای اجتماعی در درک مفهوم مرگ از دید تابوها (ناگفتنی­ها) نزد بازماندگان و واکنش ایشان نسبت به سوگ، به خاطرات و جاودانگی افراد داشته­ایم. در پایان، به منظور درک بهتر نقطه نظر فلوبر از مفاهیم ارائه شده و اصول اخلاقی جامعه آن زمان، تجزیه و تحلیلی از تحول و رشد برخی از بازماندگانِ هر درگذشته، پیشرفت ایشان در سطح رمان، و حتی جامعه داشته­ایم.

Mots clés [Persian]

  • تحلیل گفتمان
  • مرگ
  • سوگ
  • عینی
  • ضمنی
  • مادام بواری
  • فلوبر
ADAM, Jean-Michel, Analyse de la linguistique textuelle, introduction à l'analyse textuelle des discours, Paris, Armand Colin, 2005.
ARIES, Philippe, Essais sur l'histoire de la mort en Occident du Moyen Age à nos Jours. Paris, Seuil "Points", 1975.
BOPP, Léon, Commentaire sur Madame Bovary, Neuchâtel, Editions de la Baconnière, 1951.
BOUTY, Michel, Dictionnaire des oeuvres et des thèmes de la littérature française, Paris, Hachette, 1990.
DUMESNIL, René, Gustave Flaubert, L'homme et l'oeuvre avec des documents inédits, Paris, Desclée de Brouwer & Cie, "Temps et visages" 1947.
FLAUBERT, Gustave, Madame Bovary, Paris, Librairie de France "Édition du centenaire", 1929.
GÉRARD, Genette, "Silences de Flaubert" in Figures I, Paris, Seuil "Points", 1966, pp. 223-43.
GILBERT, Eugène, Le roman en France pendant le XIXe siècle, Paris, Librairie Plon, 1897.
GOTHOT-MERSCH, Claudine, La Genèse de Madame Bovary, Paris, Librairie José Corti, 1980.
LATTRE, Alain De, La bêtise d'Emma Bovary, Paris, Librairie José Corti, 1980.
LUKÁCS, Georges, La théorie du roman, Traduit de l'allemand par Jean Clairevoye. Suivi de l'Introduction aux premiers écrits de Georges Lukács, par Lucien Goldmann, St.-Amand, Éditions Gonthier, "Bibliothèque Médiations",1979.
MAINGUENEAU, Dominique, Linguistique pour le texte littéraire, Paris, Nathan Université, 2003.
- L'analyse du discours, introduction aux lectures de l'archive, Paris, Hachette Université, 1991.
NEEFS, Jacques et MOUCHARD, Claude, Flaubert, Paris, Balland "Phares", 1986.