Stoïcisme et Épicurisme, le principe d’une causalité antagoniste dans Condition Humaine d’André Malraux

Type de document : Recherches

Auteurs

1 Doctorant, Université de Téhéran

2 Maître assistante, Université d’Ispahan

Résumé

Ce n’est pas si surprenant que l’on trouve dans le textile historique de l’œuvre la plus estimée de Malraux, La Condition humaine, les traces des instances philosophiques. Ce roman dépasse le dogmatisme d’un soi-disant roman de témoignage. Il s’oriente vers les catégories plus souples et moins restreintes tel que le roman philosophique, alors même que l’apparence n’en dirait pas beaucoup sur l’indicible philosophique. Le stoïcisme prêche l’existence d’un souffle divin régissant l’univers tout entier et attribue un rôle considérable à la sagesse dans la purification de l’homme. L’épicurisme est une morale qui était mal compris et interprété en tant qu’une discipline recherchant du plaisir. Dans cet article, nous essayerons de trouver les postulats stoïciens et épicuriens les plus conformes à cette signification afin de catégoriser les éléments qui déterminent la place de ces philosophies dans le roman. Nous allons faire appel aux principes systématiques qui pourront être efficaces pour nuancer la syntaxe thématique de l’œuvre afin de déterminer les penchants stoïciens et épicuriens des personnages. Cela nous permet ainsi de mieux cerner  l’antagonisme le plus profond, le plus vrai de ces personnages et la valeur que Malraux assigne à ces attributs. Ce dernier expose deux philosophies antagonistes pour en dégager la voie du salut et de la rationalité.

Mots clés


Titre d’article [Persian]

استوئیسیسم و اپیکوریسم: منشاء و اساس علیتی تضادگرایانه در سرنوشت بشر اثر آندره مالرو

Auteurs [Persian]

  • محمد کیاندوست 1
  • زهره جوزدانی 2
1 دانشجوی دکترا دانشگاه تهران
2 استادیار دانشگاه اصفهان
Résumé [Persian]

اگر در بافت تاریخی سرنوشت بشر، با ارزشترین اثر ادبی آندره مالرو ردپای اندیشه های فلسفی را هم بیابیم، چندان دور از ذهن نخواهد بود. این رمان جزمیت و چارچوب خشک نوع ادبی رمان مستند را پشت سر گذاشته و می­تواند در جرگه رمان­های فلسفی نیز قرار بگیرد. اگر چه سرنوشت بشر ظاهراٌ شباهت چندانی به رمان فلسفی ندارد، اما نشانه­های غالب اندیشه­های فلسفه­ باستان در آن دیده می­شود. فلسفه رواقی  بر وجود اراده الهی حاکم بر کل جهان هستی صحه می­گذارد و خرد را در پالایش روح انسان بسیار با اهمیت و مؤثر می­داند، در حالی که برداشت نادرست از فلسفه اپیکوری جستجوی لذت را ترغیب می­کند. در این مقاله اصول رواقی و اپیکوری منطبق بر این تعاریف را با هدف دسته بندی عناصر و اجزایی که جایگاه این دو فلسفه را در رمان تعیین می­کنند، مشخص خواهیم کرد. با تکیه بر اندیشه­های اساسی این دو مکتب تمایلات و گرایشات شخصیت­ها را بررسی می­کنیم.  حد و مرز تضاد و تعارض و حتی دشمنی عمیق و حقیقی شخصیت­ها و ارزش و جایگاهی که مالروی نویسنده برای این ویژگی­ها قائل است، بیشتر مشخص خواهد شد. مالرو دو فلسفه متعارض را به چالش می­کشد تا به معنای واقعی رستگاری و عقلانیت دست یابد.

Mots clés [Persian]

  • سرنوشت بشر
  • فلسفه
  • آیین رواقی
  • آیین اپیکوری
  • خرد
  • رستگاری