Étude des noms culturels de la traduction d'À la recherche du temps perdu

Type de document : Critique

Auteur

Maître-assistante, Département de Langue et Littérature Françaises Université Azad Islamique d'Arak

Résumé

À la recherche du temps perdu, chef-d'œuvre de Marcel Proust et  analyse littéraire et sociologique de la France au début du siècle précédent, est bâti par des mots spécifiques qui reflètent la culture française de son temps. La traduction de ces mots exige l'application de certaines stratégies.
Cette étude s’est concentrée sur la traduction de quelques noms propres des personnages fictifs et réels, les médias, les nourritures et les toponymes avec des connotations spéciales dans La recherche. Nous avons étudié la traduction de Sahabi pour mettre en relief ses stratégies choisies : la stratégie de la transcription phonétique préserve l’étrangeté et la couleur locale du texte original ; alors que l’explication, l’adaptation et la généralisation se concentrent sur la compréhension du public iranien.
Nous avons enfin analysé les conséquences de ces stratégies choisies. Les exemples montrent que la transcription phonétique transmet bien le sens culturel des noms dans la mesure où elle est accomplie par des explications supplémentaires du traducteur dans les notes ou celles de l'auteur dans le contexte proche des mots. Au contraire, la généralisation et l’adaptation du  texte traduit neutralisent la couleur locale et l’implantation dans la culture française serait donc moins forte.

Mots clés

Sujets principaux

Titre d’article [Persian]

بررسی نام‌های فرهنگی در ترجمه در جستجوی زمان از دست رفته

Auteur [Persian]

  • رزیتا عیلانی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
Résumé [Persian]

شاهکار در جستجوی زمان از دست رفته، تحلیلی ادبی و اجتماعی است که در آن پروست فرهنگ زمان و مکان عصر خویش را به‌ نمایش می‌گذارد. انتقال مفاهیم فرهنگی در رمان ترجمه شده مستلزم کاربرد روش‌های علمی مترجمان جهان است. در این مقاله با ذکر مثال­هایی به بررسی این موضوع پرداخته­ایم که مهدی سحابی کلمات دربردارنده مفاهیم فرهنگی فرانسه را با اتخاذ چه روش‌هایی ترجمه کرده و تا چه اندازه در انتقال این مفاهیم موفق بوده است. به منظور محدود نمودن موضوع، فقط برخی اسامی خاص شخصیت‌های واقعی و تخیلی، مکان‌ها، غذاها و مطبوعات مورد بررسی قرار گرفته است. روش‌های مترجم در این مثال‌ها شامل آوانویسی به فارسی، توضیح در بخش یادداشت‌ها، معادل‌سازی و تغییر به حالت اسم عام است. روش آوانویسی همراه با توضیحات اضافی مترجم و یا توصیفات نویسنده در متن، به خوبی مفاهیم فرهنگی را بیان و اصالت اسم خاص را نیز حفظ می‌کند. اما فقدان توضیحات در برخی مثال‌ها نمی‌تواند بار فرهنگی کلمه را منتقل سازد. معادل‌سازی با لغتی در زبان مقصد و یا جایگزینی با نامی عام نیز به طور کلی از پشتوانه فرهنگی واژه می‌کاهد و خواننده را به مراجعه به‌ متن اصلی ترغیب می‌کند. 

Mots clés [Persian]

  • در جستجوی زمان از دست رفته
  • ‌ مهدی سحابی
  • روش‌های ترجمه
  • نام‌های فرهنگی
  • آوانویسی
  • معادل سازی

Références

BALLARD, M., Le nom propre en traduction, Paris, Ophrys, 2001.
CHAHRTACHE, A.-S et ZATALYAN, G.R., «Les Trois Mousquetaires, une traduction en état de transition», in: Revue trimestrielle des Études de langue et littérature françaises, nº 9, Ahvaz, Université de Chahid Chamranne, 2014, 5-16.
DECOTE, G., Itinéraires Littéraires : XXe siècle, Tome 1: 1900-1950, Paris, Hatier, 1991.
DJAVARI, M.-H. et REZAÏ, M., «L’étude des cinq hypertextes du Petit Prince de Saint-Exupéry dans sa traduction persane», in: Revue trimestrielle des Études de langue et littérature françaises, nº 9, Ahvaz, Université de Chahid Chamranne, 2014, 21-34.
HAUPTMANN-KATSUYAMA, Y., Proust historien, Lyon, Université Lumière, thèse de doctorat, 2006, http : //www.sudoc.abes.fr.
LINDSTEN, S., Comment traduire la culture? Étude sur la traduction des mots culturels dans la traduction d’un roman de Mons Kallentoft, Suède, Université Göteborg, 2013.
NADERI BENI, K., «L’emprunt: "la solution désespérée" de la traduction?», in : Revue de Téhéran, n°41, Téhéran, 2009, http: //www.teheran.ir/spip.php?article935.
PINSON, G., « L’imaginaire médiatique dans À la recherche du temps perdu : de l’inscription du journal à l’œuvre d’art », in : Revue De Proust aux littératures numériques: lectures, Volume 43, nº3, Canada, Université de Montréal, 11-26, 2007,http: //id.erudit.org.
POUCHKOVA, S., Vers un dictionnaire des mots à Charge Culturelle Partagée comme voie d'accès à une culture étrangère (FLE) (Le cas des apprenants immigrés adultes multiculturels), Strasbourg, Université de Strasbourg, Thèse de doctorat, 2010.
PROUST, M., À la recherche du temps perdu, Paris, Gallimard, sous la direction de JEAN-YVES TADIE, 1946-47. (Édition numérisée, publiée en 1999, en 15 volumes).
TADIE, J.-Y., Proust et le roman, Paris, Gallimard, coll. « Tel », 1971.
TORK LADANI, S., « L'originalité du portrait de la duchesse de Guermantes Dans À la recherche du temps perdu de Proust », in: Revue trimestrielle des Études de langue et littérature françaises, nº 7, Ahvaz, Université de Chahid Chamranne, 2013, 99-109.
 
 
منابع فارسی
پروست، مارسل،  در جستجوی زمان از دست رفته، ترجمه مهدی سحابی، 8 جلد، تهران، نشر مرکز، چاپ پنجم، 1376.
فروغی، حسن، «اعلام در ترجمه»، نشر دانش، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، سال یازدهم، شماره دوم، بهمن و اسفند 1369، صص 34-32.

Fichiers

Partager

Exporter la citation

Statistiques