L’image de l’Iran et des Iraniens du début du XXe siècle chez Pierre Loti

Type de document : Recherches

Auteur

Maître-assistant, Université Azad Islamique, Mashhad, Iran.

Résumé

Le récit de voyage est un témoignage assez direct que donne un voyageur sur le parcours qu’il a accompli. Pierre Loti, écrivain romantique et voyageur célèbre, nous a laissé, dans un remarquable ouvrage, Vers Ispahan (1904), un compte rendu de son seul voyage de trois mois en Perse, du Golfe Persique à la mer Caspienne ; un bon récit de voyage, où l’on pourrait suivre étape par étape le voyageur.
Cette étude nous révèle l’image que Loti a donnée de l’Iran et des Iraniens du début du XXe siècle, tout en insistant sur le fait que chez lui, le recueil des données ne comporte guère d’objectivité et de rigueur scientifique ni de souci méthodologique. Chez Loti, tout ce qui arrive au cours du voyage s’efface au profit de tout ce qu’il veut voir lui-même. Et, bien qu’il arrive à constater un dualisme social et culturel qui se fait jour peu à peu, et qui essaie de s’adapter à la vie européenne, il donne beaucoup d’importance à ses rêveries, même lorsqu’il essaie de décrire des faits concrets ; il tend à se faire des idées générales à partir de quelques observations passagères et nous invite à partager ses plaisirs en même temps que ses peines.

Mots clés

Sujets principaux

Titre d’article [Persian]

تصویر ایران و ایرانیان ابتدای قرن بیستم از نگاه پی‌یر لوتی

Auteur [Persian]

  • محمدجواد کمالی
استادیارگروه فرانسه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
Résumé [Persian]

سفرنامه شرح وقایعی است که سیاح در مسیری طی­شده، خود مستقیماً شاهد آن بوده است. پی‌یر لوتی، نویسندۀ رمانتیک و سیاح مشهور فرانسوی، در اثری برجسته به نام به سوی اصفهان (1904)، مشاهدات خود را از سفر سه ماهه‌اش از خلیج فارس تا دریای خزر در اختیار ما گذاشته است. با مطالعۀ این سفرنامۀ می‌توان گام به گام سیاح فرانسوی را در سفر کوتاه به ایران همراهی کرد.
این تحقیق تصویری را برای ما آشکار می‌کند که پی‌یر لوتی از ایران و ایرانیان ابتدایِ قرن بیستم ارائه کرده است و این واقعیت را مشخص می‌سازد که مجموعۀ اطلاعاتی را که نویسنده در اختیار خواننده می‌گذارد، چندان بر پایۀ داده‌های علمی و روش­های متدولوژیک استوار نیست. لوتی همۀ وقایع سفر را در آنچه خود می‌خواهد ببیند، خلاصه می‌کند. او با اینکه موفق می‌شود دوگانگی فرهنگی و اجتماعی را که رفته رفته در ایران شکل می‌گیرد مشاهده کند، بیشتر به ذهنیات خود می‌پردازد؛ حتی آن هنگام که می‌کوشد به شرح برخی وقایع عینی بپردازد. لذا او همواره در صدد است که بر پایۀ مشاهدات گذرا به ایده‌هایی کلی دست یابد و از خواننده می‌خواهد که در خوشی­ها و رنج­های سفر با او سهیم شود

Mots clés [Persian]

  • پی‌یر لوتی
  • سفرنامه
  • ذهنیات شخصی
  • تصویر
  • ایران
  • ایرانیان

Références

Briquet, Pierre-Edouard, Pierre Loti et l’Orient : Thèse présentée à la Faculté des lettres de l’Université de Genève, 1945.
Faure, Paul, Méditations sur Loti, Paris, Grasset, 1921.
France, Anatole, La Vie littéraire, Paris, Calmann-Lévy, 1921.
Gobineau, Joseph Arthur de, Trois ans en Asie (1855-1858), Paris, A.M. Métailié, coll. « De Mémoire d’Homme », 1980.
Loti, Pierre, En passant à Mascate, dans Voyages (1872-1923), Claude Martin (éd.), Paris, Robbert Laffont, coll. « Bouquins », 1991.
-          L’Inde sans les Anglais, dans Voyages (1872-1923), Claude Martin (éd.), Paris : Robbert Laffont, coll. « Bouquins », 1991.
-          Le roman d’un enfant, Bruno Vercier (éd.), Paris, GF-Flammarion, 1988.
-          Vers Ispahan, Téhéran : Société de publication d’ouvrages classiques sur l’Iran, 2ème édition, 1978.
Martin, Claude, Pierre Loti, Voyages (1872-1923), Paris : Robbert Laffon, coll. « Bouquins », 1990.
Mallet, Frédéric, Pierre Loti, son œuvre; in La Nouvelle Revue Critique, Paris, 1923.
Quella-Villéger, Alain, Pierre Loti, le pèlerin de la planète, Paris : Aubéron, 2005.
Saint-Léger, Marie-Paule de, Pierre Loti, l’insaisissable, Paris : L’Harmattan, 1996.
Tavassoli, G. Abbas, La société iranienne et le monde oriental vus à travers l’œuvre d’un écrivain anglais, James Morier et d’un écrivain français, Pierre Loti, Paris : Maisonneuve, 1966.
Toma, Dolores, Pierre Loti, Le voyage, entre la féerie et le néant, Paris : L’Harmattan, 2008.
Vercier, Bruno, Les Orients de Pierre Loti par la photographie. Paris : Éditions du patrimoine, 2006.

Fichiers

Partager

Exporter la citation

Statistiques