L'étude de l'image poétisée de l'espace, fondée sur l'approche géocritique, dans la poésie de Guillaume Apollinaire et de Mohammad-Ali Sépanlou

Type de document : Recherches

Auteur

Docteur en littérature française, Département de la langue française, Branche Centrale de Téhéran, Université Azad Islamique, Téhéran, Iran

Résumé

Les éléments spatiaux dans la poésie d'Apollinaire et de Sépanlou nous poussent à nous pencher sur l'image poétisée de l'espace. L'étude de l'espace exige une approche propre à l'espace pour apporter un travail méthodique. La géocritique, méthode d'analyse littéraire interdisciplinaire dont l'intérêt réside dans l'étude de l'espace géographique, s'impose donc pour définir notre démarche de travail. Cette méthode s'incline vers de nouvelles notions comme la géo-thématique, la géo-psychanalyse et le géo-structuralisme. La géo-thématique, en relation avec la géocritique, là où elle examine les relations entre espaces humains et littérature, nous permet de trouver les convergences et les divergences spatiales entre les poètes. Cela précise la part que les poètes tiennent dans les processus sociaux, culturels, politiques, littéraires et esthétiques. Nous trouvons d'ailleurs, à travers les relations formelles, un système de relations d’où découle l'image de l'espace. Nous découvrons alors une certaine conformité entre la structure et le fond de la poésie des poètes en ce qui concerne la représentation de l'espace. Ainsi, en considérant l'espace  comme un objet dynamique avons-nous une toposémie  géographique et littéraire. En outre, étant donné que notre travail est-il centré sur l’espace surchargé des images et des symboles littéraires, notre analyse géocritique a nécessairement rencontré la géo-psychanalyse.

Mots clés

Sujets principaux

Titre d’article [Persian]

بررسی تصویر شاعرانه فضا با تکیه بر رویکرد نقد جغرافیایی در شعر آپولینر و سپانلو

Auteur [Persian]

  • زهرا تقوی فردود
دکترای تخصصی، گروه زبان فرانسه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
Résumé [Persian]

عناصر فضایی موجود در شعر آپولینر و سپانلو، ذهن نگارنده­ی مقاله را به تصویر شاعرانه­ی فضا در شعر این دو شاعر معطوف داشته است. به منظور ارائه­ی کاری روشمند، بررسی فضا رویکرد خاص خود را می­طلبد. لذا نقد جغرافیایی را، که گرایش اصلی آن مطالعه­ی فضای جغرافیایی است، شیوه بررسی خود قرار داده­ایم. این روش متمایل به مفاهیم جدیدی از جمله: مضمون جغرافیایی، روانکاوی جغرافیایی و ساختارگرایی جغرافیایی است. مضمون جغرافیایی، آنجا که به بررسی روابط فضای انسانی و ادبیات می­پردازد، ارتباط خود را با نقد جغرافیایی یافته، ما را بر آن داشته تا تشابهات و تفاوت­های مربوط به فضا را میان شاعران، مورد بررسی قرار دهیم. چنین مطالعه­ای، سهم شاعران را در فرآیندهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ادبی و زیبایی شناسی تصریح می­سازد. بعلاوه، تعمق در روابط صوری، ما را به سوی کشف نظامی از روابط که تصویر فضا از آن جاری است، سوق داده است. بدین سان، در باب بازنمود فضا، به نوعی همسویی ویژه بین صورت و محتوا در شعر آپولینر و سپانلو دست یافته­ایم. همچنین دریافته­ایم که از طریق مطالعه­ی فضا به عنوان شیئی پویا، فضایی از نشانه­های جغرافیایی و ادبی ایجاد می­گردد. از دیگر سو، از آنجا که مقاله­ی حاضر بر روی فضایی آکنده از تصاویر و نمادهای ادبی متمرکز است، نقد جغرافیایی را در ارتباط با روانکاوی جغرافیایی قرار داده­ایم.

Mots clés [Persian]

  • مضمون جغرافیایی
  • روانکاوی جغرافیایی
  • ساختارگرایی جغرافیایی
  • نقد جغرافیایی
  • فضا
  • آپولینر
  • سپانلو

Références

APOLLINAIRE, Guillaume, Alcools, Paris, Gallimard, 1920.
-          Calligrammes, Paris, Gallimard, 1925.
BARTHES, Roland, Éléments de sémiologie, Paris, Seuil, Volume 4, 1964.
-          Le degré zéro de l'écriture, Paris, Seuil, 1972.
-          "Théorie du texte", in: Encyclopædia Universalis, Paris, Volume XV, 1973.
BERGEZ, Daniel, Introduction aux méthodes critiques pour l'analyse littéraire, Paris, Bordas, 1990.
BRAGA, Corin, "Géographie psychanalytique", in: Épistémocritique;  Volume IX, 2011, Cité par: http://www.epistemocritique.org/spip.php?article222&lang=fr.
CABANES, Jean Louis et LARROUX, Guy,  Critique et théorie littéraire en France, Paris, Belin, 2005.
CARLONI, Jean-Claude et FILLOUX, Jean-Claude, La critique littéraire, Paris, P.U.F, 1955.
COLLOT, Michel, "Pour une géographie littéraire",  in: Le partage des disciplines, Fabula-LhT, n° 8, 2011.
FREUD, Sigmund, Le rêve et son interprétation, Paris, Gallimard, 1942.
RICHARD, Jean-Pierre, "Quelques aspects nouveaux", in: Le français dans le monde, n015, 1963, Cité par: Paul Chanel Malenfant, La partie et le tout: Lecture de Fernand Ouellette et Roland Giguère, Canada, Les presses de l'université Laval, 1983.
SEPANLOU, Mohammad-Ali, Firouze dar ghobar (Firouze en brouillard), Téhéran, Elme, 1377.
-          Madjmoueye ashar (Recueil de poèmes), Téhéran, Negah, 1390.
TYGSTRUP, Frederik, "Espace et récit", in: Littérature et espace, Pulim, 2001.
WESTPHAL, Bertrand, "Pour une approche géocritique des textes", in:  La Géocritique mode d’emploi, PULIM: Limoges, n°0, 2000, pp.9-40, Cité par: http://www.vox-poetica.org/sflgc/biblio/gcr.htm, 2005. 

Fichiers

Partager

Exporter la citation

Statistiques