ابزار نقد ترجمه از دیدگاه آنتوان برمان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

دسترسی به واقعیت نقد ترجمه تنها با اگاهی به زبا ن نمی­ تواند انجامی بارور داشته باشد. همانا فروباشی نظام­ مند نظریه­ های غالب و تحلیلی از تمایلات تغییر شکل دهنده که درکلیت ترجمه بدست آمده است می­ تواند ما را به مقصد برساند: برعکس نظریه پردازان و بعضی از تحلیلگران که برای رسیدن به واقعیت نقد، به صورت مسئله ترجمه ونوع آن یعنی ترجمه­ های هنری، کلمه به کلمه و یا مفهومی پرداخته­ اند، آنتوان  برمان، فیلسوف وترجمه شناس زبان فرانسه، در درجه اول بحث در باره تجربه و تامل را بیش می­ کشد زیرا نرجمه در نهادش به صورت تجربه و تامل است. برای کسب تجربه و تحلیلی دقیق، مواخذه جزء کلمه که شامل آواها، ایجاز، ضرب آهنگ­ ها، علامت گذاری­ ها می­شود، باید در نهاد ترجمه صورت گرفته باشد. برای یک تحقیق این چنینی، باید ترجمه­ ی اثر در زمان­ های مختلف لااقل دو بار انجام شود تا  قیاس به معقول و تفاوت بین دو فضا و دو زمان آشکار شود. پس در ترجمه­ های قدیمی آن­ جا که احتمال کاستی­ ها و تحریف بیشتر است باید تخریب صورت گیرد.
     در واقع، با تحقیق روی ترجمه­ های غربی، برمان، همچون شلیرمارشه، تقسیمی به گونه­ ی سنتی و جدید انجام می­ دهد. ترجمه­ های سنتی: قوم مدار، افراط کار متنی و افلاطونی تشخیص داده می­ شوند زیرا نویسنده را آزاد گذاشته و بنا بر ذوق وقریحه­ ی خواننده گفتمان ترجمه­ ئی را مد نظر دارد. در حالی که ترجمه­ های جدید بخصوص در فرانسه بر اساس مکتب ترجمه­ ی رمانتیک­ های آلمانی از قرن 19،  به گفتمان نویسنده پرداخته و خواننده را آزاد گذاشته است. هولدرلن با ترجمه شعری آنتیگون شاه ادیپ از سوفوکل این نوع ترجمه را بر ملا کرد و بعد از او بهشت گمشده  اثر میلتون را شاتوبریان با توجه به ترجمه­ ی کوچکترین جزء کلمه در راه شناساندن ترجمه­ ی تحت الفظی انجام داد. برمان با تقسیم بندی شفاف، ابزاری برای نقد بدست داد تا جائی که ممکن است حق هیچ آوا و جزء کلمه­ ای ضایع نشود وتوانی به دست آید که به دست مایه­ ی زبانی دیگر فرهنگ­ ها توفیق یابیم که نه تنها از این طریق شناخت علم ترجمه جایش را باز کند، بلکه انجماد دانش عمیق زبان مادری ذوب شود و به سطح زبان­ های پیشرفته برسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات