با توجه به ارتباط متقابل بین جامعه و ادبیات و نظر به حضور فوق العاده برتر رمان، در وضعیت کنونی، نسبت به دیگر انواع ادبی، پرسش دربارة علت و ریشه اولویت این نوع ادبی پرسشی بیجا نیست. البته زمان تاریخ ظهور رمان، قرن نوزدهم میلادی نیست؛ رمان میراثی است از قرون گذشته . امّا، گسترش آن به صورتی ویژه و تنگاتنگ با جنبش رومانتیسم، در قرن نوزدهم مربوط میشود. در پی دگرگونی های اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیکی، رمانتیکها که به «درد قرن» مبتلا شده بودند، مناسب ترین وسیله بیان «خود» را به ویژه در رمان می‌یابند تا به بیان درد قرن، آمال ، رؤیاها، تاریخ ملی و … «خود» بپردازند. متناسب با این خواستهها، انواع رمان توسعه مییابد : رمان شخصی، رمان تاریخی و غیره. در واقع «وقتی میخواهیم ببینیم ادبیات امروز تا چه اندازه مدیون جنبش رمانتیسم است، به این پرسش بر میخوریم که مگر ادبیات امروز نسبت به جنبش رومانتیسم میتواند دِینی بیش از ابداع رمانِ مدرن داشته باشد ؟» (سولنیه، 1973، ص 6).
)