بررسی تصویر شاعرانه فضا با تکیه بر رویکرد نقد جغرافیایی در شعر آپولینر و سپانلو

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی، گروه زبان فرانسه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

چکیده

عناصر فضایی موجود در شعر آپولینر و سپانلو، ذهن نگارنده­ی مقاله را به تصویر شاعرانه­ی فضا در شعر این دو شاعر معطوف داشته است. به منظور ارائه­ی کاری روشمند، بررسی فضا رویکرد خاص خود را می­طلبد. لذا نقد جغرافیایی را، که گرایش اصلی آن مطالعه­ی فضای جغرافیایی است، شیوه بررسی خود قرار داده­ایم. این روش متمایل به مفاهیم جدیدی از جمله: مضمون جغرافیایی، روانکاوی جغرافیایی و ساختارگرایی جغرافیایی است. مضمون جغرافیایی، آنجا که به بررسی روابط فضای انسانی و ادبیات می­پردازد، ارتباط خود را با نقد جغرافیایی یافته، ما را بر آن داشته تا تشابهات و تفاوت­های مربوط به فضا را میان شاعران، مورد بررسی قرار دهیم. چنین مطالعه­ای، سهم شاعران را در فرآیندهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ادبی و زیبایی شناسی تصریح می­سازد. بعلاوه، تعمق در روابط صوری، ما را به سوی کشف نظامی از روابط که تصویر فضا از آن جاری است، سوق داده است. بدین سان، در باب بازنمود فضا، به نوعی همسویی ویژه بین صورت و محتوا در شعر آپولینر و سپانلو دست یافته­ایم. همچنین دریافته­ایم که از طریق مطالعه­ی فضا به عنوان شیئی پویا، فضایی از نشانه­های جغرافیایی و ادبی ایجاد می­گردد. از دیگر سو، از آنجا که مقاله­ی حاضر بر روی فضایی آکنده از تصاویر و نمادهای ادبی متمرکز است، نقد جغرافیایی را در ارتباط با روانکاوی جغرافیایی قرار داده­ایم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


APOLLINAIRE, Guillaume, Alcools, Paris, Gallimard, 1920.
-          Calligrammes, Paris, Gallimard, 1925.
BARTHES, Roland, Éléments de sémiologie, Paris, Seuil, Volume 4, 1964.
-          Le degré zéro de l'écriture, Paris, Seuil, 1972.
-          "Théorie du texte", in: Encyclopædia Universalis, Paris, Volume XV, 1973.
BERGEZ, Daniel, Introduction aux méthodes critiques pour l'analyse littéraire, Paris, Bordas, 1990.
BRAGA, Corin, "Géographie psychanalytique", in: Épistémocritique;  Volume IX, 2011, Cité par: http://www.epistemocritique.org/spip.php?article222&lang=fr.
CABANES, Jean Louis et LARROUX, Guy,  Critique et théorie littéraire en France, Paris, Belin, 2005.
CARLONI, Jean-Claude et FILLOUX, Jean-Claude, La critique littéraire, Paris, P.U.F, 1955.
COLLOT, Michel, "Pour une géographie littéraire",  in: Le partage des disciplines, Fabula-LhT, n° 8, 2011.
FREUD, Sigmund, Le rêve et son interprétation, Paris, Gallimard, 1942.
RICHARD, Jean-Pierre, "Quelques aspects nouveaux", in: Le français dans le monde, n015, 1963, Cité par: Paul Chanel Malenfant, La partie et le tout: Lecture de Fernand Ouellette et Roland Giguère, Canada, Les presses de l'université Laval, 1983.
SEPANLOU, Mohammad-Ali, Firouze dar ghobar (Firouze en brouillard), Téhéran, Elme, 1377.
-          Madjmoueye ashar (Recueil de poèmes), Téhéran, Negah, 1390.
TYGSTRUP, Frederik, "Espace et récit", in: Littérature et espace, Pulim, 2001.
WESTPHAL, Bertrand, "Pour une approche géocritique des textes", in:  La Géocritique mode d’emploi, PULIM: Limoges, n°0, 2000, pp.9-40, Cité par: http://www.vox-poetica.org/sflgc/biblio/gcr.htm, 2005.